Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2025 йил 10 июль кунидаги ЎРҚ 1075-сонли қонунига асосан Ўзбекистон Республикасининг Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодексига ўзгартириш ва қўшимчалар киритилди.

Муҳим ўзгартиришлардан бири Экология, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш соҳасида бўлиб, бунга;
“261-модда. Экология, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ва иқлим ўзгариши вазирлиги органлари”;
биринчи қисмидаги “Ўзбекистон Республикаси Экология ва атроф-муҳитни муҳофаза қилиш давлат қўмитаси органларига ушбу Кодекснинг 63-моддасида, 65-моддасининг тўртинчи қисмида (бундан қишлоқ хўжалиги ерларини ва бошқа ерларни яроқсиз ҳолга келтирганлик мустасно), 68-моддасида (табиатни муҳофаза қилиш, соғломлаштириш, рекреация мақсадларига мўлжалланган ерларга, сув фонди ерларига оид қисмида), 70-моддасида (бундан ер қаъридан фойдаланишда ишларни олиб бориш хавфсизлиги мустасно), 701-моддасининг биринчи қисмида, 71-моддасида (табиатни муҳофаза қилишга оид қисмида), 72-моддасида (бундан ер ости сувларига доир қисми мустасно), 73-моддасида» деган сўзлар
«Ўзбекистон Республикаси Экология, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ва иқлим ўзгариши вазирлиги органларига ушбу Кодекснинг 63-моддасида, 65-моддасининг тўртинчи қисмида (бундан қишлоқ хўжалиги ерларини ва бошқа ерларни яроқсиз ҳолга келтирганлик мустасно), 68-моддасида (табиатни муҳофаза қилиш, соғломлаштириш, рекреация мақсадларига мўлжалланган ерларга, сув фонди ерларига оид қисмида), 70-моддасида (бундан ер қаъридан фойдаланишда ишларни олиб бориш хавфсизлиги мустасно), 701-моддасининг биринчи қисмида, 71-моддасида (табиатни муҳофаза қилишга оид қисмида), 72-моддасида (бундан ер ости сувларига доир қисми мустасно)” деган сўзлар билан алмаштирилган;
иккинчи қисми эса қуйидаги таҳрирда баён этилиши белгиланган:
«Қуйидагилар Ўзбекистон Республикаси Экология, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ва иқлим ўзгариши вазирлиги номидан маъмурий ҳуқуқбузарликлар тўғрисидаги ишларни кўриб чиқиш ва жарима солиш тариқасида маъмурий жазо чорасини қўллашга ҳақлидир:
Ўзбекистон Республикаси Экология, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ва иқлим ўзгариши вазирлигининг бош давлат инспекторлари ҳамда уларнинг ўринбосарлари, Қорақалпоғистон Республикаси Экология, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ва иқлим ўзгариши вазирлигининг, вилоятлар ҳамда Тошкент шаҳар экология, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ва иқлим ўзгариши бошқармаларининг бош давлат инспекторлари ҳамда уларнинг ўринбосарлари
Фуқароларга базавий ҳисоблаш миқдорининг юз бараваригача, мансабдор шахсларга эса — юз эллик бараваригача миқдорда;
Ўзбекистон Республикаси Экология, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ва иқлим ўзгариши вазирлигининг, Қорақалпоғистон Республикаси Экология, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ва иқлим ўзгариши вазирлигининг, вилоятлар ҳамда Тошкент шаҳар экология, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ва иқлим ўзгариши бошқармаларининг катта давлат инспекторлари
Фуқароларга базавий ҳисоблаш миқдорининг етмиш бараваригача, мансабдор шахсларга эса — юз бараваригача миқдорда;
Ўзбекистон Республикаси Экология, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ва иқлим ўзгариши вазирлигининг, Қорақалпоғистон Республикаси Экология, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ва иқлим ўзгариши вазирлигининг, вилоятлар ҳамда Тошкент шаҳар экология, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ва иқлим ўзгариши бошқармаларининг экология ва атроф-муҳитни муҳофаза қилиш соҳасидаги назорат бўйича туман (шаҳар) инспекцияларининг давлат инспекторлари, давлат қўриқхоналарининг, мажмуа (ландшафт) буюртма қўриқхоналарининг, табиат боғларининг, давлат биосфера резерватларининг қўриқлаш ходимлари
Фуқароларга базавий ҳисоблаш миқдорининг эллик бараваригача, мансабдор шахсларга эса — етмиш бараваригача миқдорда жарима солишга;
21) 262-модданинг биринчи қисмидаги «2273» рақами чиқариб ташланиши;
22) 263-модданинг номи ва биринчи қисми қуйидаги таҳрирда баён этилиши; белгилаб ўтилган.

Термиз туманлараро маъмурий
суди судья ёрдамчиси  
 Ж.С.Ачилдиев

Янги таҳрирдаги Конституция – инсон шаъни, қадр-қиммати ва ҳуқуқларининг мустаҳкам кафолати.

“Янги таҳрирдаги Ўзбекистон Республикаси Конституцияси давлатчилик, ижтимоий-сиёсий, ижтимоий-иқтисодий ва суд-ҳуқуқ соҳаларини бундан кейин ҳам барқарор ривожлантириш учун мустаҳкам замин яратади”.
Мамлакатимизда 2023 йил 30 апрель куни ўтказилган референдумда иштирок этган фуқароларнинг 90,21 фоизи янги таҳрирдаги Конституциямизни ёқлаб овоз бергани ҳам бу фикрни яққол тасдиқлайди, шу билан бир қаторда, Бош қомусимизда халқимизнинг Янги Ўзбекистонни барпо этиш бўйича орзу-умидлари ва интилишлари ўз аксини топганини ифода этади.
Халқ – давлат ҳокимиятининг бирдан-бир манбаи Ўзбекистон Республикаси Конституциясининг аввалги таҳрири 1992 йил 8 декабрда Ўзбекистон халқининг ваколатли вакиллари бўлмиш парламент аъзолари, яъни Ўзбекистон Республикаси Олий Кенгаши депутатлари томонидан қабул қилинганини биламиз. Бундан фарқли ўлароқ, мамлакатимиз Асосий Қонунининг янги таҳрири бевосита умумхалқ референдумида тўғридан-тўғри овоз бериш йўли билан қабул қилинди. Шу маънода, янги таҳрирдаги Ўзбекистон Конституциясининг ҳақиқий муаллифи халқнинг ўзидир. Фуқароларнинг хоҳиш-иродаси эса ислоҳотларнинг манбаи ва ҳаракатлантирувчи кучи ҳисобланади.
Янги таҳрирдаги Конституциянинг 7-моддаси биринчи бандида “Халқ давлат ҳокимиятининг бирдан-бир манбаи” деган норма белгилаб қўйилган. Бу норма тимсолида Ўзбекистон Республикасида жаҳон миқёсида умумэътироф этилган халқ ҳокимиятчилиги принципи, яъни халқ суверенитетнинг ташувчиси ва давлат ҳокимиятининг ягона манбаи эканини англатувчи тамойил мустаҳкамлаб қўйилган.
Шундан келиб чиқиб, кейинги йилларда мамлакатимизда Янги Ўзбекистон – инсон шаъни ва қадр-қиммати, ҳуқуқ ва эркинликлари, қонуний манфаатлари олий қадрият ҳисобланган давлат бўлиши; халқ давлат органларига эмас, давлат органлари халққа хизмат қилиши; барча муҳим қарорлар аҳоли иштирокида, фуқаролик жамияти институтлари билан маслаҳатлашув асосида қабул қилиниши каби принцип ва ғояларни ҳаётга татбиқ этишга қаратилган тизимли чора-тадбирлар амалга оширилмоқда.
Давлат органлари халққа хизмат қилиши керак!
Ишончимиз комилки, халқаро ташкилотлар вакиллари ва экспертлар холис ва тўғри таъкидлаганларидек, Ўзбекистон Конституциясининг янги таҳрирда қабул қилиниши «Инсон шаъни ва қадр-қиммати учун» тамойили асосида халқ фаровонлигини янада юксалтириш, инсон, фуқаролик жамияти ва давлатни жадал ривожлантириш учун мустаҳкам замин яратди.

Термиз туманлараро
маъмурий суди раиси 
Б.Э.Умиров

Ўзбекистон Республикаси Президентининг ПҚ-33 сон қарори ижроси бўйича идоралараро ҳамкорлик йиғилиши бўлиб ўтди

Бугун 2025 йил 26 июль куни Ўзбекистон Республикаси Президентининг ПҚ-33 сон қарори ижроси бўйича Судьялар олий кенгаши раҳбарияти, Олий суд судьялари, маъмурий судлар раислари ва судьялари, Судьялар олий мактаби профессор ўқитувчилари, прокуратура, адвокатура, солиқ, божхона, кадастр, ҳокимиятлар, пенсия жамғармаси, бошқа давлат, давлат ва нодавлат органлар вакиллари иштирокида бўлиб ўтган  семинар йиғилишида Сурхондарё вилоят маъмурий суди биносидан суд раислари, судьялар ва мутасадди ташкилотлар вакиллари  иштирок этишди. Ушбу семинар йиғилишида Президент қарори ижроси юзасидан маърузалар қилинди ҳамда семинар йиғилиши бахс ва мунозараларга бой бўлди. Йиғилиш сўнгида қонунчилик ва амалиётни ривожлантиришга қаратилган хулосалар олинди.

Процессуал  ҳуқуқий  ворислик  ҳақида

Ўзбекистон Республикаси Маъмурий суд ишларини юритиш тўғрисидаги кодексининг 43-моддасида процессуал ҳуқуқий ворислик ҳақида тушунча берилган бўлиб, унга кўра тарафлардан бири низоли ёки суд ҳужжати билан аниқланган ҳуқуқий муносабатдан чиқиб кетган ҳолда (юридик шахснинг қайта ташкил этилиши, фуқаронинг вафот этиши ва мажбуриятлардаги шахслар ўзгаришининг бошқа ҳолларида) суд бу тарафни унинг ҳуқуқий вориси билан алмаштиради.
Ҳуқуқий ворислик маъмурий суд ишларини юритишнинг ҳар қандай босқичида амалга оширилиши мумкин.
Тарафни ҳуқуқий ворис билан алмаштириш тўғрисида ажрим чиқарилади.
Тарафни ҳуқуқий ворис билан алмаштириш тўғрисидаги ажрим устидан шикоят қилиниши (протест келтирилиши) мумкин.
Тараф ҳуқуқий ворис билан алмаштирилганидан кейин маъмурий суд ишларини юритиш алмаштириш амалга оширилган босқичнинг ўзида давом эттирилади.
Ҳуқуқий ворис ишга киришгунига қадар суд процессида амалга оширилган барча ҳаракатлар ҳуқуқий ворисга ўрнини бўшатиб берган шахсга қай даражада мажбурий бўлган бўлса, ҳуқуқий ворис учун ҳам шу даражада мажбурийдир.

Судья катта ёрдамчиси:
С.Халматов                    

АУТСОРСИНГ НИМА? АУТСОРСИНГНИ ҚУЛАЙЛИГИ ВА КАМЧИЛИК ТОМОНЛАРИ

Аутсорсинг (инглиз тилидан outsourcing – “ташқи манба”, “ташқи манбалар ва ташқи ресурслардан фойдаланиш”) – бу шартномага мувофиқ бир ташкилотнинг муайян функцияларини (реклама фаолияти, маркетинг ишлари, логистика, бухгалтерия ҳисоби, ҳуқуқий хизмат, HR, кадрлар хизмати ва ходимларни танлаш ва ҳ.к.) ташқи ижрочиларга, яъни аутосорсинг хизматини кўрсатадиган, ўзининг малакали ва соҳавий мутахассисларига эга бўлган бошқа компанияга – ижрочи (аутсорсер)га ўтказилишидир.
Бунда аутсорсинг хизматини кўрсатиш тўғрисида шартнома тузилади, шартномага мувофиқ буюртмачи ташкилот аутсорсерни ёллайди ва ўзининг маълум бир хажмдаги фаолиятини бажаришни унга ишониб топширади. Ва албатта, буюртмачи бажарилган ишлар учун ижрочига ҳақ тўлайди. Аутсорсинг хизматлари ташқаридан, яъни аутсорсернинг фаолият жойида туриб бажарилади. Биздаги Фуқаролик кодексинипудрат шартномасига (37-боби) ваҳақ эвазига хизмат кўрсатиш шартномасига (38-боби) оид қоидалари айнан аутсорсинг шартномасига тўғри келади.
❗️Аутсорсингнинг олтин қоидаси шундай: “мен компаниямда ўзим бошқалардан кўра яхшироқ бажарадиган ишларни қолдириб, ташқи ижрочига у бошқалардан кўра яхшироқ бажарадиган ишларни бераман”.
Аутсорсингни ҳусусиятлари:
1. Ходимлар аутсорсинг компаниясида фаолият юритади ва бунда мижозга, яъни буюртмачи ташкилотга якуний натижа берилади: бухгалтерия ҳисоботи, маркетинг лойиҳаси, юристнинг хулосаси ёки ундирувлари ва бошқалар;
2. Ходимларни ижрочи-аутсорсинг компанияси ёллайди ва айнан у ходимлар билан меҳнат шартномаси тузади;
3. Буюртмачи аутсорсинг компаниясининг меҳнати натижаси учун ҳақ тўлайди ва ходимларнинг иш вақти режими ҳамда бошқа меҳнат муносабатлари уни қизиқтирмайди ва у ижрочи-аутсорсинг компанияси ходимларини бошқара олмайди ҳамда назорат қила олмайди.
Аутсорсингнинг буюртмачи учун қулайлиги ва камчилик томонлари.
Қулайлиги:
1. Молиявий ва инсон ресурсларини оптималлаштириш орқали компанияда янги йўналишларни ривожлантириш ва мавжуд бўлганларини қўллаб-қувватлашга эришиш мумкин;
2. Компания ўз инновацион имкониятларини яхшилаб олиш мумкин, бу орқали рақобатбардошлик ошади, дунё даражасидаги компаниялар билан ҳамкорлик кучайтирилади.
3. Компанияниг алоҳида, энг муҳим бўлган функцияларини ихтисослаштириш орқали ишлаб чиқариш ва хизмат кўрсатиш сифатини ошириш мумкин.
4. Бошқа йўналишдаги функцияларни ўз ишини устаси бўлган аутсорсерга ўтказиш орқали компаниянинг асосий фаолиятига доир тижорат рискини ва хавфини камайтиришга эришиш мумкин.
Камчиликлари:
1. Хизматнинг сифатсиз бажарилиши эҳтимоли сақланиб қолади. Бажариладиган иш натижасини реал баҳолаш учун муайян вақт керак бўлади. Ижрочи-аутсорсернинг хатоси компания учун катта зарарга ёки бошқа нохуш оқибатларга олиб келиши мумкин. Чунки компания аутсорсерни ўзи истаганича назорат қилолмайди.
2. Ахборот оқимининг четга чиқиб кетиш хавфи мавжуд. Хизмат ёки тижорат сирига оид маълумотларга бегоналар ҳам кириши мумкин бўлади.
3. Мотивация камайиши натижасида штатдаги ходимларни иш суръатида пасайиш кузатилиши эҳтимоли бор. Муайян фаолиятни аутсорсерга ўтказилиши натижасида компаниядаги ходимлар сонида қисқариш юз бериши ва маълум гуруҳ ходимлари оммавий бўшатилиши мумкин.

Сурхондарё вилоят маъмурий
судининг девонхона мудири

С.Алимардонов,

Низонинг предметига нисбатан мустақил талаблар билан арз қилувчи учинчи шахслар ҳамда низонинг предметига нисбатан мустақил талаблар билан арз қилмайдиган учинчи шахсларнинг ўзаро ўхшаш ва фарқли жихатлари ҳақида.

Низонинг предметига нисбатан мустақил талаблар билан арз қилувчи учинчи шахслар ҳамда низонинг предметига нисбатан мустақил талаблар билан арз қилмайдиган учинчи шахслар ҳақида Ўзбекистон Республикаси Маъмурий суд ишларини юритиш тўғрисидаги кодексининг 44 ва 45 моддаларида тушунтиришлар берилган.
Жумладан, низонинг предметига нисбатан мустақил талаблар билан арз қилувчи учинчи шахслар биринчи инстанция суди ҳал қилув қарорини қабул қилгунига қадар ишга киришиши мумкин. Улар аризачининг барча ҳуқуқларидан фойдаланадилар ва унинг барча мажбуриятларини ўз зиммасига олади.
Агар низонинг предметига нисбатан мустақил талаблар билан арз қилувчи учинчи шахс ишга суд муҳокамаси бошланганидан кейин киришса, ишни кўриш бошидан бошланади.
Шунингдек, низонинг предметига нисбатан мустақил талаблар билан арз қилмайдиган учинчи шахслар биринчи инстанция суди ҳал қилув қарорини қабул қилгунига қадар, агар иш ушбу шахсларнинг тарафлардан бирига нисбатан ҳуқуқлари ёки мажбуриятларига таъсир кўрсатиши мумкин бўлса, аризачи ёхуд жавобгар тарафида ишга киришиши мумкин. Улар тарафнинг илтимосномаси билан ёки суднинг ташаббуси билан ҳам ишда иштирок этишга жалб қилиниши мумкин.
Низонинг предметига нисбатан мустақил талаблар билан арз қилмайдиган учинчи шахслар тарафнинг процессуал ҳуқуқларидан фойдаланади ва унинг процессуал мажбуриятларини ўз зиммасига олади, бундан арз қилинган талабнинг асосини ёки предметини ўзгартириш, талабдан воз кечиш, арз қилинган талабни тан олиш ёхуд келишув битими тузиш, суд ҳужжатининг мажбурий ижро этилишини талаб қилиш ҳуқуқи мустасно.
Низонинг предметига нисбатан мустақил талаблар билан арз қилмайдиган учинчи шахсни ишда иштирок этишга жалб қилиш ҳақида ёки уни рад этиш тўғрисида ажрим чиқарилади.
Агар низонинг предметига нисбатан мустақил талаблар билан арз қилмайдиган учинчи шахс ишга суд муҳокамаси бошланганидан кейин киришса, ишни кўриш бошидан бошланади.

Судья катта ёрдамчиси:  
С.Халматов       

Янги Ўзбекистонда гендер тенглик сиёсати борасида олиб борилаётган ислоҳотлар.

Янги Ўзбекистонда аёлларга берилаётган имкониятлар ва қилинаётган ислоҳотлар инсон кўзини қувонтирмасдан қўймайди. Давлат ҳокимяти бошқарувида аёлларнинг ўрнини ошириш борасида сўнгги йилларда бир қатор ижобий ишлар амалга оширилмоқда. Ўз касбининг юқори даражадаги малакали аёл ходимлари чет элга малака ошириб келиши учун жудда катта имкониятлар яратиб келинмоқда. Бунга мисол тариқасида ўз касбининг етук мутахассислари бўлган бир қатор ўзбек аёллари Ўзбекистон Республикаси Президентининг ташаббуси билан Латвия Республикасида бўлишди.
Малака ошириш доирасида делегация иштирокчиларининг Латвия Республикаси Ижтимоий таъминот вазирлигига ташрифи ташкил этилди. Ташриф доирасида Вазир ўринбосари, Ижтимоий таъминот вазирлиги, Ижтимоий сиёсатни режалаштириш ва ривожлантириш департаменти директори Диана Якайте хоним томонидан Латвия Республикасида гендер тенглиги сиёсати тизими тўғрисида маърузалар қилишди ва ўз тажрибалари билан ўртоқлашишди. Латвия Республикасида гендер тенглик сиёсати қай тарзда олиб борилаётганлигини тўғрисида аниқ фактларга асосланган маълумотлар беришди.
Латвияда ваколатли органлар билан ҳамкорликда ижтимоий хизматларни тақдим этиш мавзуларида тақдимотлар ўтказилиб, мавзу юзасидан Латвия тажрибаси бўйича иштирокчиларни қизиқтирган саволларга атрофлича жавоблар берилди. 


Шунингдек, тадбир давомида Латвия университетининг Коммуникация тадқиқотлари кафедраси мудири ва доценти, оммавий ахборот воситалари, реклама ва истеъмол маданиятида гендер вакиллигини ўрганиш бўйича етакчи тадқиқотчи профессор Марита Зитмане хоним томонидан Европада гендер тенглиги масалалари: ЭИГЕ фаолияти ва жамоатчилик фикрини шакллантиришда ОАВнинг роли мавзусида тақдимот бўлиб ўтди.
Малака ошириш доирасида МАРТА ижтимоий марказига ташриф ташкил этилиб, зўравонликка қарши кураш ва аёллар етакчилиги мавзусида учрашув ўтказилди.
Ташриф давомида иштирокчилар МАРТА маркази фаолияти, гендер зўравонлик қурбонларига кўрсатилаётган ижтимоий, ҳуқуқий ва психологик ёрдам турлари билан танишдилар.
Шу билан бирга очиқ осмон остидаги Латвия этнографик музейига ташриф уюштирилиб, делегация аъзоларига Латвия маданий мероси, турмуш тарзи ва тарихий иншоотлари ҳақида маълумотлар берилди.
Экскурсия давомида иштирокчилар Латвиянинг турли минтақаларидаги тарихий ҳаёт тарзи, айниқса қишлоқ жамоаларидаги аёлларнинг ролини ўрганишга эътибор қаратдилар.
Ушбу тадбирлар давомида Латвия Республикасидаги гендер тенглик сиёсати қандай қилиб миллий маданият ва мерос билан уйғунлаштирилаётганини намоён этди.
Ташриф якунида Ўзбекистон Републикасининг Латвия Республикасидаги фавқулодда ва мухтор элчиси жаноб Темур Раҳмонов билан учрашув ташкил этилди. Шу билан бирга ММША раҳбарияти томонидан делегация аъзоларига халқаро сертификатлар топширилди.


Сурхондарё вилоят маъмурий
суди судяси
Н.С.Бобомуратова

Skip to content