12Sen Янгиликлар

Маъмурий суд ишларини юритишда Конституция ва қонунларнинг устунлиги: суднинг фаол иштироки

Мамлакатимизда олиб борилаётган ислоҳотлар негизида инсон, унинг ҳуқуқ ва эркинликлари, қонуний манфаатлари ётади. Ўзбекистон Республикаси Конституциясиясининг барча нормаларида буни кўриш мумкин. Хусусан, Конституциянинг 2-моддасида давлат халқ иродасини ифода этиб, унинг манфаатларига хизмат қилиши, давлат органлари ва мансабдор шахслар жамият ва фуқаролар олдида масъул эканлиги белгиланган. Ушбу нормага асос сифатида 15-моддада белгиланган Ўзбекистон Республикасида Ўзбекистон Республикаси Конституцияси ва қонунларининг устунлиги сўзсиз тан олинади, Ўзбекистон Республикаси Конституцияси мамлакатнинг бутун ҳудудида олий юридик кучга эга, тўғридан-тўғри амал қилади ва ягона ҳуқуқий маконнинг асосини ташкил этади, дея мустаҳкамланганлигини кўриш мумкин.
Судга мурожаат қилмоқчи бўлган ҳар бир шахс, аввало, ўзининг ариза талабларига Конституция нормаларини асос қилиб кўрсатиш ҳуқуқига эга. Боиси, 16-моддаси иккинчи қисмида Ўзбекистон Республикасининг қонунлари ва бошқа норматив-ҳуқуқий ҳужжатлари Ўзбекистон Республикасининг Конституцияси асосида ва уни ижро этиш юзасидан қабул қилинади. Бирорта қонун ёки бошқа норматив-ҳуқуқий ҳужжат Конституциянинг принцип ва нормаларига зид бўлиши мумкин эмаслиги, 20-моддаси учинчи қисмида инсоннинг ҳуқуқ ва эркинликлари бевосита амал қилиши, инсоннинг ҳуқуқ ва эркинликлари қонунларнинг, давлат органлари, фуқароларнинг ўзини ўзи бошқариш органлари, уларнинг мансабдор шахслари фаолиятининг моҳияти ва мазмунини белгилаши, 55-моддаси иккинчи қисмида ҳар кимга ўз ҳуқуқ ва эркинликларини суд орқали ҳимоя қилиш, давлат органларининг ҳамда бошқа ташкилотларнинг, улар мансабдор шахсларининг қонунга хилоф қарорлари, ҳаракатлари ва ҳаракатсизлиги устидан судга шикоят қилиш ҳуқуқи кафолатланганлиги фикримизнинг яққол исботидир.
Судлар фаолиятида унга мурожаат қилаётган шахслар олдидаги масъулиятнинг қай даражада эканлигини амалга оширилаётган ўзгаришлардан ҳам англаш мумкин. Хусусан, Ўзбекистон Республикасининг Маъмурий суд ишларини юритиш тўғрисидаги кодексининг 11-моддасидаги маъмурий суд ишларини юритишдаги суднинг фаол иштироки принципини мисол қилсак. Маъмурий судлар тарафларнинг ўз важларини ўзлари исботлашларига қараб ўтирмасдан, исботлаш ҳаракатида бевосида иштирок этади.
Бунда суд ишда иштирок этувчи шахсларнинг тушунтиришлари, аризалари, илтимосномалари, улар томонидан тақдим этилган далиллар ва ишнинг бошқа материаллари билан чекланмасдан маъмурий ишнинг тўғри ҳал қилиниши учун аҳамиятга эга бўлган барча ҳақиқий ҳолатларни ҳар томонлама, тўлиқ ва холисона текширади.
Суд ўз ташаббуси ёки ишда иштирок этувчи шахсларнинг илтимосномаси бўйича қўшимча далиллар тўплайди, шунингдек маъмурий суд ишларини юритиш вазифаларини ҳал қилишга қаратилган бошқа ҳаракатларни бажаради.
Ишда иштирок этувчи шахслар ишнинг ҳақиқий ҳолатларини текширишда ва далилларни тўплашда судга кўмаклашиши шарт.
Судга мурожаат қилган шахс адвокат хизматидан фойдаланиш имконияти мавжуд эмаслиги сабабли ариза талабида ноаниқлик бор бўлган ҳолатда топширади, суд эса ишни мазмунан кўришни бошлайди ва ўзининг ташаббусига кўра, ариза талабига аниқлик киритади. Бунда қонунларнинг Конститусияга мувофиқлигини кўрамиз, асосийси эса шундаки, шахснинг сарсонгарчилиги олди олинади ва ислоҳотлардан кўзланган мақсадга эришилади.

Сурхондарё вилоят маъмурий суди
судя катта ёрдамчиси Р.Тожимуродова

4Sen Янгиликлар

Суд тизимига сунъий интеллект кириб келмоқда.

Сурхондарё вилоят маъмурий судида Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2025 йил 21 августдаги “Судлар фаолиятига сунъий интеллект технологияларини жорий этиш орқали одил судловга эришиш даражасини ошириш ҳамда суд тизимининг моддий-техник таъмотини яхшилашга доир қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги ПФ-140-сонли ва “Одил судлов соҳасида юқори малакали кадрлар тайёрлаш тизимини тубдан такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги ПФ-141-сонли Фармонларининг мазмун-моҳиятини ҳақида семанар ўтказилди.

Ушбу семенарда Сурхондарё вилоят ва Термиз туманлараро маъмурий суди судлар, суд ходимлари, мутасадди давлат органлари ва ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органлари ходимлари иштирок этди.

Семенарда, судлар фаолиятига сунъий интеллект технологияларини жорий этиш ҳамда рақамлаштириш жараёнларини жадаллаштириш, шунингдек, судларда фуқаролар ва тадбиркорлик субйектлари учун қулай шарт-шароитлар яратиб берилиши, судлар фаолиятида “Рақамли суд” консепсиясини жорий этилиши ҳамда суд тизими учун юқори малакали ҳуқушунос кадрлар тайёрлаш тизимини халқаро стандартлар асосида янада такомиллаштириш, таълим, илм-фан ва амалиёт узвийлигини таъминлаш орқали профессионал судялар корпусини шакллантириш юзасидан фикр-мулоҳазалар билдирилди.

29Avg Янгиликлар

Маъмурий суд томонидан томонидан қабул қилинадиган суд ҳужжатлари ва маъмурий суд ишларини юритиш принциплари ҳақида

Давлатимиз мустақилликка эришгандан кейин тарихан қисқа давр ичида инсон, унинг манфаатлари, ҳуқуқ ва эркинликлари олий қадрият ҳисобланган фуқаролик жамиятини барпо этиш борасида улкан ишлар амалга оширилди. Президентимиз Шавкат Мирзиёев раҳбарлигида изчиллик билан тадбиқ этилаётган ҳаётимизнинг барча жабҳаларини демократлаштириш ҳамда эркинлаштириш йўлидаги ислоҳотлар негизида суд-ҳуқуқ тизимини либераллаштириш, инсон ҳуқуқ ва эркинликларининг ишончли ҳимоясини таъминлашга қаратилган эзгу мақсад ҳам мужассамдир.

Маьмурий суд томониданҳал қилув қарори, ажрим, қарор шаклидаги суд ҳужжатларини қабул қилади. Биринчи инстанция судида ишни мазмунан кўриш натижалари бўйича ҳал қилув қарори, қарор қабул қилинади.

Апелляция, кассация шикоятларини (протестларини) кўриш натижалари бўйича апелляция ва кассация инстанциялари судлари томонидан қарорлар қабул қилинади.

Маъмурий суд ишларини юритиш принциплари қуйдагилардан иборат.

Одил судловнинг фақат суд томонидан амалга оширилиши, маъмурий ишлар бўйича одил судлов ушбу Кодексда белгиланган қоидалар бўйича фақат суд томонидан амалга оширилади.

Қонун ва суд олдида тенглик, маъмурий ишлар бўйича одил судлов фуқароларнинг жинси, ирқи, миллати, тили, дини, эътиқоди, ижтимоий келиб чиқиши, ижтимоий мавқеидан, юридик шахсларнинг эса мулкчилик шаклидан, жойлашган еридан, шунингдек бошқа ҳолатлардан қатъи назар қонун ва суд олдида тенглиги асосида амалга оширилади.

Судьяларнинг мустақиллиги ва фақат қонунга бўйсуниши, одил судловни амалга оширишда судьялар мустақилдирлар ва фақат қонунга бўйсунадилар. Судьяларнинг одил судловни амалга ошириш борасидаги фаолиятига бирон-бир тарзда аралашишга йўл қўйилмайди ва бундай аралашув қонунга мувофиқ жавобгарликка сабаб бўлади. Судьялар мустақиллигининг кафолатлари қонун билан белгиланади.

Суднинг фаол иштироки, маъмурий суд ишларини юритиш суднинг фаол иштироки асосида амалга оширилади. Суд ишда иштирок этувчи шахсларнинг тушунтиришлари, аризалари, илтимосномалари, улар томонидан тақдим этилган далиллар ва ишнинг бошқа материаллари билан чекланмасдан маъмурий ишнинг тўғри ҳал қилиниши учун аҳамиятга эга бўлган барча ҳақиқий ҳолатларни ҳар томонлама, тўлиқ ва холисона текширади.  Суд ўз ташаббуси ёки ишда иштирок этувчи шахсларнинг илтимосномаси бўйича қўшимча далиллар тўплайди, шунингдек маъмурий суд ишларини юритиш вазифаларини ҳал қилишга қаратилган бошқа ҳаракатларни бажаради. Ишда иштирок этувчи шахслар ишнинг ҳақиқий ҳолатларини текширишда ва далилларни тўплашда судга кўмаклашиши шарт.

Маъмурий суд ишлари юритиладиган тил, маъмурий суд ишлари ўзбек тилида, қорақалпоқ тилида ёки муайян жойдаги кўпчилик аҳоли сўзлашадиган тилда юритилади. Маъмурий суд ишлари юритилаётган тилни билмайдиган суд процесси иштирокчиларининг таржимон орқали иш материаллари билан танишиш, суд ҳаракатларида иштирок этиш ҳамда судда ўз она тилида ёки эркин танланган мулоқот тилида сўзлаш ҳуқуқи таъминланади. Суд муҳокамаси жараёнида қабул қилинадиган суд ҳужжатлари суд мажлиси қайси тилда ўтказилган бўлса, ўша тилда тузилади.

Суд муҳокамасининг ошкоралиги, судларда ишлар муҳокамаси ошкора ўтказилади. Давлат сирини ёки қонун билан қўриқланадиган бошқа сирни сақлаш зарур бўлган тақдирда, ишни ёпиқ суд мажлисида эшитишга йўл қўйилади. Ишни ёпиқ мажлисда видеоконференцалоқа режимида эшитишга йўл қўйилмайди, бундай мажлиснинг аудио- ва видеоёзуви эса амалга оширилмайди. Эшитиш ёпиқ суд мажлисида ўтказилган тақдирда, ишни электрон шаклда шакллантиришга йўл қўйилмайди. Ишни ёпиқ суд мажлисида муҳокама қилиш тўғрисида ажрим чиқарилади. Суднинг ҳал қилув қарори барча ҳолларда ошкора ўқиб эшиттирилади.

Суд муҳокамасининг бевоситалиги, суд маъмурий ишни кўриб чиқишда иш бўйича барча далилларни бевосита текшириши шарт.

Маъмурий ишларни қонунчилик асосида ҳал қилиш, суд маъмурий ишларни Ўзбекистон Республикаси Конституцияси ва қонунлари, бошқа қонунчилик ҳужжатлари, шунингдек Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномалари асосида ҳал қилади. Суд маъмурий ишни кўраётганда маъмурий органнинг ҳужжати қонунга мувофиқ эмаслигини, шу жумладан ҳужжат ваколат доирасидан четга чиқилган ҳолда қабул қилинганлигини аниқласа, қонунга мувофиқ қарор қабул қилади. Низоли муносабатни тартибга солувчи ҳуқуқ нормалари мавжуд бўлмаган тақдирда, суд шунга ўхшаш муносабатларни тартибга соладиган ҳуқуқ нормаларини қўллайди, бундай нормалар ҳам мавжуд бўлмаганда эса низони қонунларнинг умумий асослари ва мазмунидан келиб чиқиб ҳал қилади. Маъмурий ишларни кўриб чиқишда қонунчиликдаги барча бартараф этиб бўлмайдиган зиддиятлар ва ноаниқликлар фуқаролар ва юридик шахсларнинг фойдасига талқин этилади.

Суд ҳужжатларининг мажбурийлиги, қонуний кучга кирган суд ҳужжатлари барча давлат органлари, фуқароларнинг ўзини ўзи бошқариш органлари, жамоат бирлашмалари, корхоналар, муассасалар, ташкилотлар, мансабдор шахслар ва фуқаролар учун мажбурийдир ҳамда Ўзбекистон Республикасининг бутун ҳудудида ижро этилиши лозим. Суд ҳужжатларини бажармаслик ушбу Кодексда ва бошқа қонунларда белгиланган жавобгарликка сабаб бўлади.

Термиз туманлараро маъмурий суди
судья ёрдамчиси   
С.К.Маматалиев

12Avg Янгиликлар

Ўзбекистон Республикаси Олий суди Пленумининг 2025-йил23-июндаги 13-сонли, 2018-йил 24-августдаги 24-сонли қарорига ўзгартириш ва қўшимчалар киритиш тўғрисида” ги 14-сонли, Олий суд Пленумининг айрим қарорларига ўзгартириш ва қўшимчалар киритиш тўғрисида” ги 15-сонли қарорларининг мазмун маҳияти ҳақида.

“Тўловга қобилиятсизлик тўғрисида”ги Ўзбекистон Республикаси Қонунининг мақсади юридик ва жисмоний шахсларнинг, шунингдек якка тартибдаги тадбиркорларнинг тўловга қобилиятсизлиги соҳасидаги муносабатларни тартибга солишдан иборат бўлиб, унинг амал қилиши давлат муассасаларига ва бошқа нотижорат ташкилотларига нисбатан татбиқ этилмайди, бундан матлубот кооперативи ёки ижтимоий фонд шаклидаги фаолиятни амалга ошираётган юридик шахслар мустасно, бунда, давлат муассасаси деганда давлат мулкини тасарруф этувчиси томонидан бошқарув, ижтимоий-маданий вазифаларни ёки тижорат хусусиятига эга бўлмаган бошқа вазифаларни амалга ошириш учун ташкил этилган ва тўлиқ ёки қисман давлат бюджети маблағлари ҳисобидан молиявий таъминланадиган ташкилот, нодавлат нотижорат ташкилоти деганда эса жисмоний ва (ёки) юридик шахслар томонидан ихтиёрийлик асосида ташкил этилган, даромад (фойда) олишни ўз фаолиятининг асосий мақсади қилиб олмаган ҳамда олинган даромадларни (фойдани) ўз қатнашчилари (аъзолари) ўртасида тақсимламайдиган ўзини ўзи бошқарадиган ташкилот тушунилади.

Ўзбекистон Республикаси Иқтисодий процессуал кодексининг 210-моддаси ва Қонун 6-моддасининг учинчи қисмига мувофиқ, қарздорнинг тўловга қобилиятсизлиги тўғрисидаги ишлар ИПКда назарда тутилган қоидалар бўйича, Қонунда белгиланган ўзига хос хусусиятлар инобатга олинган ҳолда иқтисодий суд томонидан кўриб чиқилади.

Ўзбекистон Республикаси Олий суди Пленумининг “Далиллар мақбуллигига оид жиноят-процессуал қонуни нормаларини қўллашнинг айрим масалалари тўғрисида”ги 2018 йил 24 августдаги 24-сонли қарорига қуйидаги ўзгартириш ва қўшимчалар киритилиб, 1-бандининг биринчи хатбошисидаги “белгиланган тартибда исботлангунга” деган сўзлардан кейин “ва суднинг қонуний кучга кирган ҳукми билан аниқланмагунга” деган сўзлар билан тўлдирилди, иккинчи хатбошисидаги “суриштирув, дастлабки тергов органлари ва суд томонидан” деган сўзлар “суриштирув, терговга қадар текширувни амалга оширувчи ва дастлабки тергов органлари ҳамда суд томонидан” деган сўзлар билан алмаштирилди, учинчи хатбошисидаги “Суриштирувчи” деган сўз “Терговга қадар текширувни амалга оширувчи орган мансабдор шахси, суриштирувчи” деган сўзлар билан алмаштирилди, тўртинчи хатбошисидаги “Мақбул бўлмаган” деган сўзлар “Номақбул” деган сўз билан алмаштирилди.

Бундан ташқари, Ўзбекистон Республикаси Олий суди Пленумининг қуйидаги қарорларига ўзгартириш ва қўшимчалар киритилди, Ўзбекистон Республикаси Олий суди Пленумининг “Судлар томонидан никохдан ажратишга оид ишлар бўйича қонунчиликни қўллаш амалиёти тўғрисида”ги 2011 йил 20 июлдаги 06-сонли қарори, 15-бандининг олтинчи хатбошиси олтинчи ва еттинчи хатбошиси деб, қуйидаги таҳрирда баён этилиб, “Суд эр ва хотиннинг ёки улардан бирининг аризасига кўра, ярашиш учун берилган муҳлатни жиддий асослар мавжуд бўлган ҳолларда қисқартиришга ва ишни бу муҳлат тугагунга қадар кўришга ҳақли, агар аризада шахснинг оилавий (маиший) зўравонликдан жабрланганлиги асос сифатида кўрсатилиб, бу ҳақда суд ҳужжати тақдим этилса, суд ярашиш учун берилган муҳлатни қисқартиради ва ишни кўришга тайинлайди. Ярашиш учун берилган муҳлатни қисқартириш тўғрисидаги масала суд мажлисида тарафларни хабардор қилган ҳолда ва ажрим чиқариш йўли билан ҳал этилади.”.

Термиз туманлараро

маъмурий суди архив мудири  
М.Жумаев

11Avg Янгиликлар

ФУҚАРОНИНГ ҲУҚУҚИ ТИКЛАНДИ.

Термиз туманлараро маъмурий суди томонидан Бобоев Норхидирнинг (фамилия исм ўзгартирилган) жавобгар Бюджетдан ташқари Пенсия жамғармаси Узун туман бўлими пенсия ва нафақаларни тайинлаш комиссиясининг 2025 йил 28 апрелдаги қарорини ҳақиқий эмас деб топиш ҳақидаги аризаси кўриб чиқилди.

Аниқланишича, фуқаро Н.Бобоев (фамилия исм ўзгартирилган)
1962 йил 28 февралда туғилганва Бюджетдан ташқари Пенсия жамғармаси Узун туман бўлимига пенсия тайинлашни сўраб ариза билан мурожаат этган.

Бюджетдан ташқари Пенсия жамғармаси Узун туман бўлимининг
2022 йил 17 майдаги 4399-сонли қарори билан фуқаро Н.Бобоевга (фамилия исм ўзгартирилган) 2022 йил 28 февралдан умрбод ёшга доир пенсия тайинланган.

Кейинчалик, Бюджетдан ташқари Пенсия жамғармаси Сурхондарё вилоят бошқармаси бошлиғининг 2025 йил 7 апрелдаги 21-xs-сонли буйруғига асосан бошқарма ва туман (шаҳар) бўлимларининг малакали мутахассисларидан иборат ишчи гуруҳи пенсия жамғармасининг Узун тумани ва Термиз шаҳар бўлимларида 2022-2025 йиллар давомида тайинланган (қайта ҳисобланган) ва тўлови амалга оширилган пенсия ишларини жойига бориб, танлов асосида ўрганиш, шунингдек, ишлар самарадорлигини янада ошириш мақсадида амалий ёрдамлар кўрсатиш ҳамда пенсия тўловлари учун ажратилган маблағларни мақсадли сарфланиши, аввалги текширишларда аниқланган ортиқча тўловларни жамғарма ҳисобига тикланиши юзасидан мониторинг ўтказиш учун хизмат сафарига юборилган.

Ишчи гуруҳи томонидан Бюджетдан ташқари Пенсия жамғармаси Узун туман бўлимида 2022-2025 йиллар давомида (сўнгги уч йиллик) тайинланган ва тўлови амалга оширилган пенсия ишлари “Фуқароларнинг давлат пенсия таъминоти тўғрисидаги” Қонуни ҳамда Вазирлар Маҳкамасининг 2022 йил
13 октябрдаги 592-сонли Қарори билан тасдиқланган “Давлат пенсияларини тайинлаш ва тўлаш тартиби тўғрисида”ги Низоми асосида солиштирилиб, норматив ҳужжатларга асосланиб, танлов асосида фуқароларнинг пенсия ишлари жойига бориб ўрганилган.

Ўтказилган ўрганиш юзасидан тузилган 2025 йил 18 апрелдаги далолатномага кўра, танлов асосида ўрганиш жараёнида фуқаро Н.Бобоев (фамилия исм ўзгартирилган) 2022 йил 12 майда ёшга доир пенсия тайинлашни сўраб мурожаат этганлиги, комиссиянинг қарори билан 23 йилу
1 ой иш стажи 3 022 380 сўм ўртача ойлик иш ҳақи билан ёшга доир пенсия тайинланганлиги, фуқаро пенсия тайинлаш тўғрисидаги аризасига илова сифатида Узун туман давлат архивининг 2022 йил 12 майдаги 354-сонли “Феруз” кичик корхонасида 1993-2004 йиллар иш ҳақи маълумотномасини тақдим этганлиги, тақдим этилган маълумотномада юқорида кўрсатилган шубҳали ҳолатлар изоҳ сифатида ёритилмаганлиги сабабли фуқарога пенсия ҳисоблашда ушбу иш ҳақи маълумотномалари инобатга олинганлиги, натижада 36.930.285 сўм ортиқча тўлов вужудга келганлиги аниқланганлиги кўрсатилган.

Шунга асосан, Бюджетдан ташқари Пенсия жамғармаси Узун туман бўлими пенсия ва нафақаларни тайинлаш комиссиясининг 2025 йил
28 апрелдаги қарори билан фуқаро Н.Бобоевга (фамилия исм ўзгартирилган) 2025 йил 1 майдан 745.000 сўм пенсия тайинланган ва 36.930.285 сўм ортиқча тўловни Н.Бобоевнинг ҳар ойлик пенсиясидан 2025 йилнинг май ойидан бошлаб 30 фоиз миқдорида чегириб қолиш кўрсатилган.

Мазкур ҳолатда аризачи Н.Бобоев (фамилия исм ўзгартирилган) ҳуқуқлари ва қонун билан қўриқланадиган манфаатлари бузилганлигини билдириб, ҳуқуқини тиклаш юзасидан юқоридаги ариза билан судга мурожаат қилган.

Ўзбекистон Республикаси Конституциясининг 55-моддаси иккинчи қисмида “Ҳар кимга ўз ҳуқуқ ва эркинликларини суд орқали ҳимоя қилиш, давлат органларининг ҳамда бошқа ташкилотларнинг, улар мансабдор шахсларнинг қонунга хилоф қарорлари, ҳаракатлари ва ҳаракатсизлиги устидан судга шикоят қилиш ҳуқуқи кафолатланади” – деб белгиланган.

Аризачи аризасида, жавобгар Бюджетдан ташқари Пенсия жамғармаси Узун туман бўлими пенсия ва нафақаларни тайинлаш комиссиясининг
2025 йил 28 апрелдаги қарорини ҳақиқий эмас деб топишни сўраган.

Суд томонидан олиб борилган ўрганишлар натижасида, жавобгар Бюджетдан ташқари Пенсия жамғармаси Узун туман бўлими пенсия ва нафақаларни тайинлаш комиссияси томонидан қабул қилинган қарор амалдаги қонунчиликка мос равишда қонуний қабул қилинмаганлиги аниқланган.

Шу боис, суднинг 2025 йил 17 июлдаги ҳал қилув қарори билан аризачининг аризаси қаноатлантирилиб, жавобгарнинг Бюджетдан ташқари Пенсия жамғармаси Узун туман бўлими пенсия ва нафақаларни тайинлаш комиссиясининг 2025 йил 28 апрелдаги қарори ҳақиқий эмас деб топилиб, унга Н.Бобоевга (фамилия исм ўзгартирилган) тўлаб келинган тўловларини чегириш масаласини қонун ҳужжатларида белгиланган норма талабларидан келиб чиқиб қайта кўриб чиқиш мажбурияти юклатилиб, фуқаронинг бузилган ҳуқуқи тикланган.

Сурхондарё вилоят маъмурий суди
судья катта ёрдамчиси
Ш.Бобомуродов

4Avg Янгиликлар

Сурхондарё вилоят маъмурий судида ўтказилган “Халқаро оила куни”га бағишлаб судя ва суд аппарати ходимларининг оилаларида соғлом маънавий муҳитни ривожлантириш мақсадида уларнинг оила аъзолари учун “Очиқ эшиклар куни”ни ҳақида.

Бирлашган Миллатлар Ташкилоти Бош Ассамблеясининг 1993 йил
20 сентабрдаги А/РЕС/47/237-сон резолютсиясига мувофиқ, 15 май Халқаро оила куни сифатида 1994 йилдан буён бутун дунёда нишонланиб келинмоқда.
Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2018 йил 27 июндаги “Ўзбекистон Республикасида оила институтини мустаҳкамлаш Консепсиясини тасдиқлаш тўғрисида”ги ПҚ-3808-сон қарорида 15 май ҳар йили Халқаро оила куни сифатида нишонланиб келинмоқда.
Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2023 йил
2 сентабрдаги “Ибратли оила” кўкрак нишони тўғрисидаги низомни тасдиқлаш ҳақидаги 437-сонли қарорига кўра Оила ва хотин-қизлар қўмитасида “Ибратли оила” кўкрак нишони билан тақдирлашга оид таклифларни кўриб чиқиш комиссияси фаолияти ташкил этилди.

Халқаро оила кунини нишонлашдан мақсада оилалар билан боғлиқ муаммоли масалаларга давлат ва жамоатчилик эътиборини қаратиш.

Ўзбекистон Республикаси Конституциясининг 76-моддасига кўра, оила жамиятнинг асосий бўғинидир ҳамда у жамият ва давлат муҳофазасидадир.

Никоҳ Ўзбекистон халқининг анъанавий оилавий қадриятларига, никоҳланувчиларнинг ихтиёрий розилигига ва тенг ҳуқуқлилигига асосланади.

Давлат оиланинг тўлақонли ривожланиши учун ижтимоий, иқтисодий, ҳуқуқий ва бошқа шарт-шароитлар яратади.

136-моддасининг учинчи қисмига кўра давлат судянинг ва унинг оила аъзоларининг хавфсизлигини таъминлайди.

Оила жамиятнинг асосий бўғини ҳисобланади.
Юртга муҳаббат, ота-она ва бошқаларга ўзаро ҳурмат оиладан бошлаб шаклланади. 

Вилоят маъмури суди кадрлар
бўйича маъсул   
  Н.Рахманова