Матбуот хизмати – 11 sahifasi – Сурхондарё вилоят маъмурий суди

ОШКОРАЛИК ВА ОАВ ВАКИЛЛАРИНИНГ СУД ЖАРАЁНЛАРИДА ИШТИРОКИ

Баъзида жамоатчилик учун баландпарвоз бўлиб кўринган сўзлар аслида ҳаётдаги олтин қоидалардан бири бўлиши шарт. Масалан, ошкоралик. Бу ҳолат судда иш кўриш учун энг муҳим принципдир. Кўпинча фуқароларнинг қонунларни билмаслиги ҳаётда “депсиниш” ҳолларига олиб келади. Ҳуқуқ ва мажбуриятларни билмаслик туфайли гўё ҳақиқатни айтиш учун ҳеч бир “эшик” очилмайди, минбар топилмайди. Бу борада биринчи галда Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиеёнинг сўзларига эътибор бериш кифоя. Юрт раҳбари давлат сиёсатининг асосий йўналишига “Ошкоралик ва сўз эркинлиги – бу давр талаби, бу – Ўзбекистондаги ислоҳотларнинг талаби ” дея таъриф берганлар.
Аслида ошкоралик бу одил судловнинг демократик процессуал шакли ҳисобланиб, қонунийликни амалга ошириш ҳамда процесс иштирокчиларининг ҳуқуқларини рўёбга чиқаришда муҳим юридик кафолат вазифасини бажаради. Тўғриси, суд ҳокимиятининг учинчи мустақил ҳокимият сифатида намоён бўлишида ошкораликни ўрни муҳим. Қачонки, судда ишлар ошкора кўрилар экан, халқ бу тизимни учинчи хокимият деб тан олади.
Инсон ҳуқуқлари умумжаҳон Декларациясининг
10-моддасида, ҳар бир инсон ўз ҳуқуқ ва мажбуриятларини аниқлаб олиш учун ишларни ошкора кўрилишини талаб қилишга ҳақли эканлиги белгиланган. Мазкур юридик кафолат суд муҳокамасининг ошкоралиги принципи Ўзбекистон Республикаси Конституциясининг 113-моддаси, “Судлар тўғрисида”ги Қонуннинг 7-моддаси, шунингдек процессуал қонунчиликларда бевосита мустаҳкамланган.
Умумий қоидага кўра, барча судларда ишлар муҳокамаси ошкора ўтказилади. Маъмурий суд ишларини юритишда давлат сирини ёки қонун билан қўриқланадиган бошқа сирни сақлаш зарур бўлган тақдирда, ишни ёпиқ суд мажлисида эшитишга йўл қўйилади.
Судда иш кўришнинг ошкоралиги инсонларнинг суд ҳокимиятига бўлган ишончини мустаҳкамлайди, ошкора кўрилган ишларнинг оммавий ахборот воситалари орқали ёритилиши жамият томонидан суд фаолиятининг халқ назоратига олинишини таъминлайди ва тарбиявий аҳамиятга эга. Яна мазкур тамойил суд қарорларининг асосли ва қонуний қабул қилинишини кафолатлайди. Суд муҳокамасининг ошкоралиги бир томондан, суд иш юритувининг демократиклиги белгиси бўлса, иккинчи томондан судда конституциявий тамойилларга риоя этилиши устидан аҳолининг назорат усули ҳамдир .
Демократик институтларни шакллантириш ва суд ҳокимиятининг учинчи мустақил ҳокимият сифатида намоён бўлишининг асосий муҳим шартларидан бири суд тизимининг очиқлиги ва шаффофлигини таъминлашдан иборатдир .
Суд ҳокимиятининг оммавий ахборот воситалари билан ҳамкорлиги ошкоралик принципини амалга оширишнинг муҳим шартларидан бири ҳисобланади .
Ўзбекистон Республикасида сўнги уч йил давомида судлар фаолиятига ошкораликни таъминлаш мақсадида муайян ишлар амалга оширилди.
Биринчидан, ҳар бир судья томонидан кўриладиган жами ишларнинг камида 30 фоизини сайёр суд мажлисларида кўриш тизими жорий этилди. Иккинчидан, жамоатчиликни судлар фаолияти тўғрисида хабардор этиш мақсадида вилоятлар ва уларга тенглаштирилган судлар, туманлараро, туман (шаҳар) судлари раислари ҳар чоракда фуқаролар ҳуқуқ ва эркинликларини, шунингдек, корхона, муассаса ва ташкилотлар ҳуқуқлари ва қонун билан қўриқланадиган манфаатларини суд томонидан ҳимоя қилиниши ҳолати юзасидан тегишли давлат вакиллик органига маълумот тақдим этишлари зарур. Учинчидан, ойида камида бир марта судьяларнинг жойларда аҳоли билан учрашувларини ташкил этишлари лозимлиги белгиланди.
Бундан ташқари, судлар ва оммавий ахборот воситаларининг ҳамкорлигини янада мустаҳкамлаш, фаолиятини жамоатчиликка таништириш мақсадида ҳар чоракда брифинглар ўтказиш амалиёти жорий қилинди. Судлар фаолиятига доир ахборотларни интернет тармоғида жойлаштирилиши ва суд жараёнларининг онлайн тарнсляция қилиниши тизимда шаффофлик ва очиқликни таъминлашда чиндан муҳим қадам ва янгилик бўлди. Ўзбекистон Республикаси Олий суди Пленумининг 2020 йил 21 февралдаги “Суд муҳокамаси ошкоралигини ва судлар фаолиятига доир ахборот олиш ҳуқуқини таъминлаш тўғрисида”ги Қарори жамоатчиликни, хусусан, оммавий ахборот воситаларининг суд фаолиятини ёритишдаги иштирокини тартибга солиши аҳамиятга молик. Бироқ, амалга оширилган чора-тадбирлар суд тизимида очиқлик ва шаффофликни тўлиқ таъминлаш ва уни рўёбга чиқаришда ҳали ҳам айрим муаммолар мавжудлигини кўрсатмоқда.
Охирги вақтларда вилоят ва унга тенглаштирилган судларда матбуот хизматининг мавжуд эмаслиги уларнинг оммавий ахборот воситалари билан ҳамкорликни етарли даражада ва самарали олиб боришга тўсқинлик қилаётган эди. Бироқ, суд тизимида амалга оширилган ислоҳатлар натижасида 2021 йилнинг 1 январидан бошлаб судларнинг жамоатчилик билан доимий алоқада бўлишни таъминлаш мақсадида ўрта бўғин судларида матбуот хизмати лавозимлари жорий этилди.
Конституциявий қоидага кўра ҳам, судга доир ахборотни олиш ҳуқуқини фуқароларнинг тили, жинсий, ирқий, миллий мансублиги, диний, ижтимоий келиб чиқиши, эътиқоди, шахси ва ижтимоий мавқеига қараб чеклашга йўл қўйилмайди.
Хусусан, Ўзбекистон Республикаси Конституциясининг 29-моддасига кўра, ҳар ким ўзи истаган ахборотни излаш, олиш ва уни тарқатиш ҳуқуқига эга, амалдаги конституциявий тузумга қарши қаратилган ахборот ва қонун билан белгиланган бошқа чеклашлар бундан мустаснодир.
Суд муҳокамаси ошкоралиги, судлар фаолиятига доир ахборотни олиш маъмурий суд ишларини юритиш вазифаларини амалга оширишга хизмат қилиши ва судлов фаолиятига бирон-бир тарзда аралашишга олиб келмаслиги лозим, чунки Ўзбекистон Республикаси Конституциясининг
112-моддасига кўра, судьялар мустақилдирлар ва фақат қонунга бўйсунадилар.
Оммавий ахборот воситалари муайян иш юзасидан суд муҳокамаси натижаларини олдиндан башорат қилишга ёки судга бошқача тарзда таъсир этишга (босим ўтказишга) ҳақли эмас. Аммо, амалиётда кўриб турганимиздек, оммавий ахборот воситалари вакиллари, блогерлар томонидан ҳали-ҳамон амалдаги қонунлар ва тартибларларга риоя қилинмай судлар мустақиллигига дахл қилувчи, судга нисбатан босим ўтказишга қаратилган ҳаракатлар ҳали-ҳамон содир бўлмоқда.
Оммавий ахборот воситалари вакиллари Ўзбекистон Республикаси “Оммавий ахборот воситалари тўғрисида”ги Қонуннинг 6-моддасига кўра, суд қарори чиқмасдан туриб ёки суднинг қарори қонуний кучга кирмай туриб, унинг натижаларини тахмин қилиш ёхуд судга бошқача йўл билан таъсир кўрсатиш тақиқланади.
Ўзбекистон Республикаси Олий суди Пленумининг 2020 йил
21 февралдаги “Суд муҳокамаси ошкоралигини ва судлар фаолиятига доир ахборот олиш ҳуқуқини таъминлаш тўғрисида”ги Қарорга кўра, хатто судья суд қарори қонуний кучга кирмаган иш бўйича интервью беришга ёхуд оммавий ахборот воситаларида чиқиш қилишга ҳақли эмас.
Албатта, суд муҳокамаси ошкоралиги процесс иштирокчиси бўлмаган шахсларга, шу жумладан, оммавий ахборот воситалари вакилларига суд мажлисида қатнашиш имконияти берилиши билан таъминланади.
Бироқ, оммавий ахборот воситалари вакилларининг очиқ суд мажлисида иш бўйича маълумотлар олиш мақсадида қатнашиши маълумот олишнинг қонуний йўли эканлигини инобатга олиб, уларнинг қонунда назарда тутилмаган асосларга кўра, суд мажлиси залига киришига тўсқинлик қилишга йўл қўйилмайди.
Оммавий ахборот воситаларининг суд мажлисларида иштироки масалалари барча мамлакатларда, хусусан Россия Федерацияси ҳудудида ҳам олимлар томонидан мунозараларга сабаб бўлган.
Олимлар оммавий ахборот воситаларининг судларда иштироки ошкоралик принципини таъминловчи асосий жиҳат эканлигини таъкидлаш билан бирга, уларнинг иш юзасидан судга ёки ишда иштирок эътувчи шахсларга нисбатан қандайдир босим вужудга келтириши мумкинлигини инкор этишмайди.
Ҳуқуқшукнос олим А.Г. Рихтернинг фикрига кўра, суд мажлисларида оммавий ахборот воситалари вакилларининг иштироки ошкораликни таъминлашда ижобий бўлса-да, бироқ оммавий ахборот воситалари вакиллари томонидан суд мажлисини телевидение ёки радиода чиқариш учун аудио ёки видеоёзувларга олиши процесс иштирокчиларининг мажлисда эркин тортишувга киришишига, уларнинг ўз фикрларини эркин билдиришига, шу билан бирга судьяларнинг ўз профессионал билимларини тўлиқ қўллашига салбий таъсир этмай қўймайди. . Бундай шароитда суд ишни олиб боришда ёки қарор қабул қилишда хато қилиши мумкинлигини инкор этмайди. Демак-ки, оммавий ахборот воситаларининг процессдаги ҳаракатлари натижаси суд қарорларининг қонунийлиги ва асослилигига ўзининг салбий таъсирини кўрсатади. Шу сабабдан ҳам суд мажлисларида кўп ҳолатларда иштирокчиларнинг ёки қарама-қарши манфатдагилар томонидан оммавий ахборот воситалари вакилларининг иштирокига розилик бермаслиги туфайли мазкур ҳолатда суд томонидан ишни оммавий ахборот воситалари вакиллари иштирокисиз олиб бориш тўғрисида хулосага келишига сабаб бўлмоқда. Ўз навбатида эса, мазкур вазият оммавий ахборот воситалари вакилларининг норозичилигига олиб келмоқда.
Барча суд ишларини юритишда процессуал қонунларда иш муҳокамаси тўлиқ ёки қисман ёпиқ суд мажлисида ўтказилишига фақат қонунда назарда тутилган асосларга кўра, йўл қўйилади (ФПК 12-моддаси иккинчи қисми, ЖПК 19-моддаси биринчи, учинчи, тўртинчи, бешинчи қисмлари,
ИПК 11-моддаси иккинчи қисми, МСИЮтК 13-моддаси иккинчи қисми).
Қонунчиликка кўра, иш муҳокамасини ёпиқ суд мажлисида ўтказиш тўғрисида суд асослантирилган ажрим чиқаради ва унда процесс иштирокчилари бўлмаган шахсларнинг, оммавий ахборот воситалари вакилларининг суд мажлиси залига эркин киришига тўсқинлик қиладиган аниқ ҳолатлар кўрсатилиши керак. Ишлар ёпиқ суд мажлисида муҳокама қилиниши тўғрисидаги маълумот ҳамма учун очиқ бўлиши лозим.
Иш муҳокамаси ёпиқ суд мажлисида ўтказилиши ҳақида суд мажлиси баённомасида ва иш бўйича қабул қилинган суд ҳужжатининг кириш қисмида ҳам кўрсатилади. Иш муҳокамаси ёпиқ суд мажлисида ўтказилиши тўғрисидаги ажрим эълон қилингунга қадар процесс иштирокчилари бўлмаган шахслар, оммавий ахборот воситалари вакиллари суд мажлиси залидан четлаштирилиши мумкин эмас. Иш муҳокамаси ёпиқ суд мажлисида ўтказилиши тўғрисидаги қарор ишни суд муҳокамасига тайинлаш чоғида қабул қилинган ҳолларда, процесс иштирокчилари бўлмаган шахслар, оммавий ахборот воситалари вакиллари суд мажлиси залига киритилмайди .
Иш муҳокамасини ёпиқ суд мажлисида ўтказиш ҳақидаги ажрим эълон қилинганидан сўнг процесс иштирокчилари бўлмаган шахслар, оммавий ахборот воситалари вакиллари суд мажлиси залидан четлаштирилиб, бу ҳақда суд мажлиси баённомасида қайд этилади.
Агар суд томонидан жиноят ишининг муайян қисми ёпиқ суд мажлисида муҳокама қилиниши тўғрисида қарор қабул қилинса, процесс иштирокчиси бўлмаган шахслар, оммавий ахборот воситалари вакиллари суд мажлисининг шу қисмига киритилмайди. Мазкур қоида амалдаги қонунчиликка Фуқаролик ва сиёсий ҳуқуқлар тўғрисидаги халқаро Пактнинг 14-моддаси да ҳамда Инсоннинг асосий ҳуқуқ ва эркинликлари тўғрисидаги халқаро Конвенциянинг 6-моддаси да белгиланган нормалардан имплиментация қилинган.
Ёпиқ суд мажлисини видеоконференцалоқа режимида ўтказишга йўл қўйилмайди, бундай мажлисда аудио- ва видеоёзув амалга оширилмайди.
Ёпиқ суд мажлиси ўтказилганда ишни электрон тарзда шакллантиришга йўл қўйилмайди.
Агар маъмурий ҳуқуқий муносабатлардан келиб чиққан ишда давлат сирига ва қонун билан қўриқланадиган бошқа сирга оид маълумотлар мавжуд бўлса суд ишни ёпиқ суд мажлисида кўриб чиқиши белгиланган.
Оммавий ахборот воситалари вакиллари томонидан давлат сирига ва қонун билан қўриқланадиган бошқа сирга оид маълумотлар маъқул бўлиб қолса-да, уларни ошкор қилиши қонун билан тақиқланади .
Процесс иштирокчисининг илтимосномасига биноан, маъмурий ҳуқуқий муносабатлардан келиб чиққан ишни ёпиқ суд мажлисида кўриб чиқишга ҳақли МСИЮтК 13-моддаси иккинчи қисми).
Бунда суд муҳокамаси ёпиқ суд мажлисида ўтказилиши тўғрисидаги илтимоснома нафақат ўз шахсий манфаатлари борасида илтимоснома киритаётган шахс ва (ёки) унинг вакили томонидан, балки бошқа шахслар ҳуқуқлари ва қонуний манфаатларини ҳимоя қилиш ваколати берилган шахслар (масалан, прокурор) томонидан ҳам берилиши мумкин.
Давлат сирини ва қонун билан қўриқланадиган бошқа сирни сақлаш мақсадида ишнинг ёпиқ суд мажлисида муҳокама қилинишига, фақат Ўзбекистон Республикасининг “Давлат сирларини сақлаш тўғрисида”ги Қонунига мувофиқ ишда давлат сири ва қонун билан қўриқланадиган бошқа сирга оид маълумотлар мавжуд бўлганда йўл қўйилади.
МСИЮтКга кўра, очиқ суд мажлисини фототасвирга тушириш, видеоёзувни амалга ошириш, шунингдек, оммавий ахборот воситаларида трансляция қилишга маъмурий ишни кўриш пайтида – суд мажлисида раислик қилувчининг тарафлар фикрини эшитгандан кейин берган рухсати билан йўл қўйилади .Бироқ, суд оммавий ахборот воситалари вакилларини тарқатилаётган ахборотнинг тўғрилиги, ҳаққонийлиги, холислиги ва ишончлилиги учун жавобгарлик ҳақида огоҳлантириши лозим.
Процесс иштирокчилари илтимосномаларини, оммавий ахборот воситалари вакиллари мурожаатларини қаноатлантириш ёки рад этиш ҳақида суд жойида ажрим чиқаради ва суд мажлиси баённомасига киритади.
Суд мажлиси залида ҳозир бўлганлар ҳар қандай иш бўйича эркин тарзда ёзма қайдлар қилишлари, стенограмма юритишлари, аудиоёзув олиб боришлари мумкин. Қайд этишни амалга ошираётган шахслар ҳаракати суд мажлиси тартибига халақит бермаслиги лозим .
Ишда иштирок этаётган ва унинг боришини қайд этиш ҳуқуқидан фойдаланаётган шахслар томонидан бу ҳуқуқнинг суиистеъмол қилиниши суд мажлиси тартибини бузиш ҳисобланади. Бундай ҳолда суд айбдор шахсларга нисбатан процессуал қонунда назарда тутилган таъсир чораларини қўллашга ҳақли.
Суд мажлисида қатнашиш учун келган шахслар, шу жумладан, оммавий ахборот воситалари вакилларининг суд биносига кириши суднинг ички фаолиятини тартибга солувчи ҳужжатлар билан ўрнатилган қоидаларга қатъий риоя қилинган ҳолда таъминланиши лозим. Шу муносабат билан судлар ушбу ҳужжатлар билан суд биносига кириш жойида танишиш имкониятини таъминлашлари зарур.
Бунда шуни назарда тутиш лозимки, чет давлатлар оммавий ахборот воситалари вакиллари суд мажлиси залига улар Ўзбекистон Республикасида аккредитация қилинганлиги тўғрисида ҳужжат тақдим этган тақдирда киритиладилар.
Процессуал қонун талабларига мувофиқ ишларни кўриш натижаси бўйича қабул қилинган суд ҳужжатлари, суд муҳокамаси очиқ ёки ёпиқ тарзда ўтказилишидан қатъи назар, ошкора эълон қилинади (МСИЮтКнинг 13-моддаси 5-қисми).
Мазкур қоида, Фуқаролик ва сиёсий ҳуқуқлар тўғрисидаги халқаро Пактнинг 14-моддасида, ҳамда Инсоннинг асосий ҳуқуқ ва эркинликлари тўғрисидаги халқаро Конвенциянинг 6-моддасида ҳам суд қарорлари ошкора эълон қилиниши лозимлиги тўғрисидаги қоидалар белгиланган.
Фуқаролик процессуал қонунчиликда Маъмурий суд ишларини юритишдан фарқли равишда юқоридаги қоидага нисбатан истисно мавжуд. Масалан, вояга етмаган шахснинг ҳуқуқлари ва қонуний манфаатларига тегишли ёпиқ суд мажлисида кўрилган фуқаролик иши бўйича суд қарори (масалан, фарзандликка олиш ҳақидаги) ошкора эълон қилинмайди.
Бундан ташқари, ошкораликнинг яна бир кўриниши бу судлар фаолияти тўғрисидаги ахборотнинг очиқлигидир. Судлар фаолиятига оид ахборотлар умумфойдаланиш учун очиқ ҳисобланади, ахборотдан фойдаланиш қонун билан чекланган ҳоллар бундан мустасно (Ўзбекистон Республикасининг “Давлат ҳокимияти ва бошқаруви органлари фаолиятининг очиқлиги тўғрисида”ги Қонуни 6-моддаси).
Фойдаланилиши чеклаб қўйилган ахборотга, жумладан, қуйидагилар киради:
давлат сирларига доир, (Ўзбекистон Республикасининг “Давлат сирларини сақлаш тўғрисида”ги Қонуни 3, 5-моддалари);
қонун билан қўриқланадиган бошқа сирга доир (масалан, фарзандликка олиш сири) (Ўзбекистон Республикаси Оила кодексининг 153-моддаси);
шифокорлик сирига доир (Ўзбекистон Республикасининг “Фуқаролар соғлиғини сақлаш тўғрисида”ги Қонуни 25-моддаси бешинчи қисми, Ўзбекистон Республикасининг “Фуқароларнинг репродуктив саломатлигини сақлаш тўғрисида”ги Қонуни 19-моддаси);
қонунга асосан фойдаланиш чекланган бошқа ахборотлар.
Қонунга кўра, суд ахборотнинг муайян қисми фойдаланиш учун чекланганлигини сабаб қилиб, талаб этилган ахборотни беришини рад қилишга ҳақли эмас. Бундай ҳолатда ахборотнинг умумфойдаланиш учун очиқ қисми тақдим этилади.
Судлар фаолиятига доир маълумот фойдаланувчиларга уларнинг сўровига асосан, яъни оғзаки ёки ёзма шаклда, шу жумладан, электрон ҳужжат кўринишидаги мурожаатига асосан тақдим этилиши мумкин. Интернет тармоғи орқали судга келиб тушган сўровга, яъни электрон ҳужжат тарзидаги сўровга ёзма сўровларни расмийлаштиришга нисбатан қўйиладиган талаблар қўлланилади.
Оғзаки сўров бўйича судлар фаолиятига доир махсус текширишни ва излашни талаб этмайдиган ахборот тақдим этилиши мумкин. Масалан, оғзаки сўровга асосан суд мажлиси вақти ва жойи, иш кўрилиши босқичи ва натижаси ҳақидаги, иш судловга тегишлилиги бўйича юборилганлиги ҳақидаги ахборот берилиши мумкин.
Фуқаролар ёки уларнинг вакиллари томонидан сўралган маълумот оммавий ахборот воситаларида эълон қилинган ёки судларнинг Интернет тармоғида расмий веб-сайтларида жойлаштирилган бўлса, судлар оммавий ахборот воситасининг номи, санаси ва чиқиш рақами ҳамда (ёки) расмий веб-сайтнинг сўралган маълумот жойлаштирилган саҳифасини кўрсатиш билан чекланишга ҳақли.
Судлар фаолиятига доир ахборот айни вақтда оммавий ахборот воситалари ва Интернет тармоғи орқали тарқатилмоқда.
Интернет тармоғида жойлаштирилиши шарт бўлган маълумотлар Ўзбекистон Республикасининг “Давлат ҳокимияти ва бошқаруви органларининг очиқлиги тўғрисида”ги Қонуни 5-моддасида келтирилган рўйхатдан келиб чиққан ҳолда белгиланиши лозим.
Расмий веб-сайтларида суд қарорлари матнларини жойлаштириш мумкин бўлиб, суд қарорлари матнидан давлат сирлари ёки бошқа қонун билан қўриқланадиган сирга доир маълумотлар чиқарилиши лозим. Қонуний кучга кирган суд қарорлари матни суднинг расмий веб-сайтида эгасизлаштирилган ҳолда ёки процесс иштирокчилари розилиги билан тўлиқ эълон қилиниши мумкин. Қонунга мувофиқ эълон қилиниши талаб этиладиган (масалан, норматив-ҳуқуқий ҳужжатни ёки унинг бир қисмини ҳақиқий эмас деб топиш ҳақидаги), суд қарорлари матнлари судлар расмий веб-сайтларида тўлиқ ҳажмда жойлаштирилади.
Хулоса шуки, ошкоралик – одил судловнинг энг муҳим принципидир. Унинг муҳим жиҳатлари шундаки, у фуқаролик жамиятини шакллантиришнинг асосий механизмларидан бири. Ошкоралик принципи жамоатчилик назоратини амалга оширишнинг муҳим шакли ҳам. У суд ҳокимиятининг учинчи ҳокимият эканлигини исботловчи ва ифодаловчи восита. Энг муҳими ошкоралик – суд қарорларининг қонуний ва асосли чиқарилишини таъминловчи речагдир. Қолаверса, ошкоралик судлар фаолиятига нисбатан халқнинг ишончини оширадиган ягона восита. Шу ўринда жамиятда фуқароларнинг ҳуқуқий онги ва ҳуқуқий маданиятини юксалтирадиган ягона омилдир.

Термиз туманлараро

маъмурий судининг судьяси Учқун Самандаров

Аёлларга малакали юридик ёрдам кўрсатилиб, мавжуд муаммолари ижобий ҳал этилди.

Ўзбекистон Республикаси Президентининг хотин-қизларга ҳуқуқий жиҳатдан ёрдам кўрсатиш ҳақидаги топшириғининг ижросини таъминлаш мақсадида, Сурхондарё вилоят судлари, туманлараро судлари, Маҳалла ва оилани қўллаб-қувватлаш туман бўлинмалари ҳамда ҳуқуқни муҳофаза қилувчи идоралар билан ҳамкорликда жорий йилнинг 19-25 сентябрь кунлари давомида “Аёллар дафтари”га киритилган ҳуқуқий ёрдамга муҳтож хотин-қизларни тўлиқ қабул қилиб, уларга малакали юридик ёрдам кўрсатиш ва мавжуд муаммоларини ижобий ҳал этиш бўйича бир қатор ишлар амалга оширилди.
Жумладан, 2021 йил 22 сентябрь куни Қумқўрғон туман Маҳалла ва оилани қўллаб-қувватлаш бўлими вакили С.Валиева, Сурхондарё вилоят маъмурий раиси Р.Ғуломов, фуқаролик ишлари бўйича Қумқўрғон туманлараро суди раиси У.Мамадиев, жиноят ишлари бўйича Қумқўрғон туман суди раиси О.Эргашев, Қумқўрғон туманлараро иқтисодий судининг раиси С.Аллабердиевлар томонидан “Аёллар дафтари”га энг кўп ҳуқуқий ёрдамга муҳтож хотин-қизлар киритилган Қумқўрғон туманида, туман Маҳалла ва оилани қўллаб-қувватлаш бўлими биносида ижтимоий-иқтисодий ҳамда ҳуқуқий ёрдамга муҳтож бўлган хотин-қизларнинг муаммоларини ҳал этишга бағишланган йиғилиш ўтказилди.
Мазкур йиғилишда ҳудудда истиқомат қилиб келаётган ҳамда “Аёллар дафтари”га киритилган хотин-қизларнинг суд-ҳуқуқ соҳасига оид муаммоларини ўрганиш ва уларни қонунда белгиланган тартибда ҳал этиш бўйича тегишли чоралар кўриш тўғрисида таклифлар билдирилди.
Шундан сўнг, ижтимоий-иқтисодий жиҳатдан қўллаб-қувватлаш бўйича “Аёллар дафтари”га киритилган ҳамда суд-ҳуқуқ соҳасига оид масалалар юзасидан ҳуқуқий ёрдамга муҳтож бўлган жами 26 нафар хотин-қизлар билан сайёр қабуллар ўтказилди.

Қабул қилинган хотин-қизларнинг 21 нафари суд-ҳуқуқ масалаларида, 5 нафари эса ижтимоий-иқтисодий масалаларга оид мурожаатларни ташкил этади.

Шундан, барча мурожаатлар оғзаки равишда қабул қилинди.

Суд-ҳуқуқ масалаларида 21 та мурожаатларнинг 19 таси оилавий масалалар (никоҳдан ажратиш, алимент ундириш, мол-мулкни олиш ва ҳ.к); 2 таси маъмурий судга тааллуқли бўлиб, барчасига ҳуқуқий тушунтиришлар берилди, ижтимоий масалалар бўйича 5 та мурожаатга ҳуқуқий тушунтириш берилди.

Маъмурий судга тааллуқли бўлган 2 та мурожаат жойида ижобий ҳал этилиб, қаноатлантирилди.

Жумладан, Қумқўрғон тумани, “Тайфанг” маҳалласида яшовчи “Аёллар дафтари”га киритилган Дониёрова Тугал Зиёдуллаевна фуқаролик судининг қарори билан вояга етмаган фарзандининг таъминоти учун жавобгардан алимент ундириш ҳақидаги ижро иши иш юритишдан тугатилганлиги, суд ижрочисининг қарорини ҳақиқий эмас деб топишни сўраб ёзган аризаси Қумқўрғон туман маъмурий судининг 27.05.2019 йилдаги ҳал қилув қарорига асосан рад этилганидан норозилиги ҳақидаги мурожаатига апелляция тартибида мурожаат қилиш муддатини тиклаш ҳақидаги илтимоснома илова қилинган ҳолда Сурхондарё вилоят маъмурий суди апелляция инстанциясига апелляция шикояти билан мурожаат қилиши юзасидан кўмаклашилди.

Бундан ташқари, Қумқўрғон тумани, “Янгиқишлоқ” маҳалласида яшовчи “Аёллар дафтари”га киритилган ҳуқуқий ёрдамга муҳтож бўлган Панжиева Анора Зокир қизи фарзандининг таъминоти учун жавобгардан алимент ундириш ҳақидаги ижро иши иш юритишдан тугатилганлигидан норозилиги ҳақидаги мурожаатига мажбурий ижро бюроси давлат ижрочисининг алимент ундириш ҳақидаги ижро ишини иш юритишдан тугатиш ҳақидаги қарори устидан Термиз туманлараро маъмурий судига мурожаат қилиши юзасидан кўмаклашилди.

2021 йил 25 сентябрь куни Сурхондарё вилоят суди раиси А.Рўзиқулов, Сурхондарё вилоят маъмурий судининг раиси Р.Ғуломов, вилоят суди судьялари Ш.Элиев, Х.Рахимова, Т.Алмардонов, Т.Бекпулатов, жиноят ишлари бўйича Шўрчи туман судининг раиси М.Хакимов, Денов туманлараро иқтисодий судининг раиси З.Рустамов, фуқаролик ишлари бўйича Денов туманлараро судининг раиси в.б. Ғ.Хидировлар Шўрчи туманидаги 3-сонли Касб-ҳунар мактаби биносида ижтимоий-иқтисодий ҳамда ҳуқуқий ёрдамга муҳтож бўлган хотин-қизларнинг муаммоларини ҳал этишга бағишланган йиғилиш ўтказилди.

Мазкур йиғилишда ҳудудда истиқомат қилиб келаётган ҳамда “Аёллар дафтари”га киритилган хотин-қизларнинг суд-ҳуқуқ соҳасига оид муаммоларини ўрганиш ва уларни қонунда белгиланган тартибда ҳал этиш бўйича тегишли чоралар кўриш тўғрисида таклифлар билдирилди.

Шундан сўнг, ижтимоий-иқтисодий жиҳатдан қўллаб-қувватлаш бўйича “Аёллар дафтари”га киритилган ҳамда суд-ҳуқуқ соҳасига оид масалалар юзасидан ҳуқуқий ёрдамга муҳтож бўлган жами 36 нафар хотин-қизлар билан сайёр қабуллар ўтказилди. Шундан 15 нафар “Аёллар дафтари”га киритилган хотин-қизларнинг мурожаатларига ҳуқуқий тушунтиришлар берилди.

Қабул қилинган хотин-қизларнинг 15 нафари суд-ҳуқуқ масалаларида, 1 нафари эса бошқа масалаларга оид мурожаатларни ташкил этади.

Шундан, барча мурожаатлар оғзаки равишда қабул қилинди.

Суд-ҳуқуқ масалаларида 15та мурожаатларнинг 11таси оилавий масалалар (никоҳдан ажратиш, алимент ундириш, мол-мулкни олиш ва ҳ.к);

Сайёр қабул жараёнида ҳуқуқий ёрдамга муҳтож булган “Аёллар дафтари”га киритилган хотин-қизларнинг муаммолари ҳал этилганлигидан рози бўлиб, ўз миннатдорчилигини билдиришди .

Сурхондарё вилоят

маъмурий суди судьяси Х.Рахимова

Қумқўрғон туманида аёллар дафтари бўйича сайёр қабул ўтказилди

Ўзбекистон Республикаси Президентининг хотин-қизларга ҳуқуқий жиҳатдан ёрдам кўрсатиш ҳақидаги топшириғининг ижросини таъминлаш мақсадида, Қумқўрғон туман Маҳалла ва оилани қўллаб-қувватлаш бўлими вакили С.Валиева, Сурхондарё вилоят маъмурий раиси Р.Ғуломов, фуқаролик ишлари бўйича Қумқўрғон туманлараро суди раиси У.Мамадиев, жиноят ишлари бўйича Қумқўрғон туман суди раиси О.Эргашев, Қумқўрғон туманлараро иқтисодий судининг раиси С.Аллабердиевлар томонидан 2021 йил 22 сентябрь куни “Аёллар дафтари”га энг кўп ҳуқуқий ёрдамга муҳтож хотин-қизлар киритилган Қумқўрғон туманида, туман Маҳалла ва оилани қўллаб-қувватлаш бўлими биносида ижтимоий-иқтисодий ҳамда ҳуқуқий ёрдамга муҳтож бўлган хотин-қизларнинг муаммаларини ҳал этишга бағишланган йиғилиш ўтказилди.

Мазкур йиғилишларда ҳудудда истиқомат қилиб келаётган ҳамда “Аёллар дафтари”га киритилган хотин-қизларнинг суд-ҳуқуқ соҳасига оид муаммоларини ўрганиш ва уларни қонунда белгиланган тартибда ҳал этиш бўйича тегишли чоралар кўриш тўғрисида таклифлар билдирилди.

Шундан, барча мурожаатлар оғзаки равишда қабул қилинди.

Суд-ҳуқуқ масалаларида 21 та мурожаатларнинг 19 таси фуқаролик судига (никоҳдан ажратиш, алимент ундириш, мол-мулкни олиш ва ҳ.к) бўлиб, барчасига ҳуқуқий тушунтиришлар берилди.

Ижтимоий масалалар бўйича 5 та мурожаатга ҳуқуқий тушунтириш берилди.

Сурхондарё вилоят

маъмурий суди раиси Р.Ғуломов

Сайлов қонунчилигидаги ўзгаришлар бўйича ҳуқуқий тарғибот

Барчага маълумки, 2021 йил 24 октябрь куни Ўзбекистон Республикаси Президентлигига сайлов ўтказилади.
Сайлов қонунчилиги такомиллаштирилиши муносабати билан Ўзбекистон Республикаси Сайлов кодексига бир қатор ўзгартиш ва қўшимчалар киритилди. Термиз туманлараро маъмурий суди томонидан Сайлов қонунчилиги киритилган ўзгартиришларни бўйича корхона, муассаса, ташкилот ва маҳаллаларга чиқиб аҳолини ҳуқуқий билимини ошириш мақсадида тушунтириш олиб борилмоқда.
Термиз туманлараро маъмурий суди томонидан 2021 йил 11 сентябрь куни Термиз шаҳридаги Республика ўрта тиббиёт ва фармацевтика ходимлари малакасини ошириш ва уларни ихтисослаштириш маркази термиз филиалида йиғилиш ва очиқ мулоқот ўтказилди.

Унга кўра, Термиз туманлараро маъмурий судининг раиси А.Абдулакимов, судья М.Жўраев, А.Алиқуловлар Ўзбекистон Республикаси Сайлов кодекси, Ўзбекистон Республикаси Президенти сайловининг ўзига хос хусусиятлари, сайлов олди ташвиқоти ва овоз беришни ташкил этиш ва ўтказишда сайлов қонунчилиги такомиллаштирилиши муносабати билан кодексга киритилган охирги ўзгартишлар тўғрисида маърузалар қилишди.

Йиғилишда иштирок этганлар сайлов қонунчилиги бўйича ўзлари қизиқтирган саволлар билан мурожаатлар қилишиб, жавоблар олишди.

Шунингдек, мазкур йиғилиш очиқ мулоқот тарзида ўтқазилганлиги боис йиғилиш иштирокчилари сайлов қонунчилигидан ташқари ўзлари қизиқтирган бошқа масалалар юзасидан ҳам берган саволларига жавоблар олишди.

Термиз туманлараро

маъмурий судининг судьяси М.М.Жўраев

САЙЛОВ ҚОНУНЧИЛИГИГА КИРИТИЛГАН ЎЗГАРТИШ ВА ҚЎШИМЧАЛАР МАЗМУН МОҲИЯТИ ЮЗАСИДАН ЙИҒИЛИШ ЎТКАЗИЛДИ

Термиз тумаларлараро маъмурий суди раиси А.Абдулакимов, судьялар М.Жўраев ва А.Алиқуловлар томонидан 2021 йил 10 сентябрь куни Термиз шаҳридаги “Гулистон” маҳалла фуқаролар йиғинида ҳамда Миллий Гвардия Термиз шаҳар қўриқлаш бўлимида Ўзбекистон Республикасининг сайлов қонунчилиги, унга киритилган охирги ўзгартишлар, сайлов қонунчилигини бузганлик учун жавобгарлик мавзусида йиғилиш ўтказилди.
Йиғилиш иштирокчиларига Ўзбекистон Республикасининг Сайлов кодекси мазмун моҳияти, Ўзбекистон Республикасининг 2021 йил 8 февраль кунги “Сайлов қонунчилиги такомиллаштирилиши муносабати билан Ўзбекистон Республикасининг айрим қонун ҳужжатларига ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш тўғрисида”ги 670-сонли Қонунига асосан кодексга киритилган охирги муҳим ўзгартиш ва қўшимчалар хусусида тушунтиришлар берилди.
Хусусан, Сайлов кодексининг 44-моддаси 5 ва 6-қисмлар билан тўлдирилиб,
давлат ҳокимияти ва бошқаруви органлари, маҳаллий давлат ҳокимияти органлари раҳбарларининг;
Ўзбекистон Республикаси Қуролли Кучлари ҳарбий хизматчиларининг, Ўзбекистон Республикаси Давлат хавфсизлик хизмати, бошқа ҳарбийлаштирилган бўлинмалар, ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органлар ходимларининг, судьяларнинг;
сайлов комиссиялари аъзоларининг;
диний ташкилотлар профессионал хизматчиларининг сайловолди ташвиқотини олиб боришлари таъқиқланганлиги, сайловчилар билан номзодлар ёки уларнинг ишончли вакилларининг учрашувларини ташкиллаштириш масалалари участка сайлов комиссияси аъзоларининг ваколатидан чиқарилганлиги ҳақида тушунча берилди.

Термиз туманлараро
маъмурий судининг раиси А.Абдуалкимов

ТАБРИКНОМА

Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2021 йил 26 августдаги “Ўзбекистон Республикаси мустақиллигининг ўттиз йиллиги муносабати билан ҳарбий хизматчилар ва ҳуқуқни муҳофаза қилиш органлари ходимларидан бир гуруҳини мукофотлаш тўғрисида”ги Фармонига мувофиқ Сурхондарё вилоят маъмурий суди судьяси Хадича Рахимова “Шуҳрат” медали билан тақдирланди.

ТАБРИКНОМА

Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2021 йил 24 майдаги Фармонига биноан таъсис этилган “Ўзбекистон Республикаси Мустақиллигининг 30 йиллиги“ эсдалик нишони билан Сурхондарё вилоят маъмурий судининг судьяси Халматова Суннат Бегматович, девонхона мудираси Рахманова Насиба Саттаровналар тақдирланишди.

Маъмурий судларга мурожаат қилишда тўланиши керак бўлган суд ҳаражатлари

Ҳозирги кунда маъмурий судга мурожаат қилаётган кўпгина жисмоний ва юридик шахсларнинг шикоят аризалари қонунда белгиланган тартибда ва миқдорда суд ҳаражатларини тўламаганлиги сабабли маъмурий судларга тақдим қилинаётган шикоят аризаларни суд муҳокамасига тайинлаш ўрнига шикоят ариза ва унга илова қилинган ҳужжатлар суд томонидан асосли равишда қайтарилмоқда.
Ўзбекистон Республикаси МСИЮтКнинг 134 – 210-моддаларида, шикоятни қайтарилишига сабаб бўлган ҳолатлар бартараф этилгач, шикоят (протест) берган шахс аризанинг (шикоятнинг) ва апелляция шикояти (протести) билан судга умумий тартибда янгидан мурожаат қилишга ҳақли деб кўрсатилганлиги таъкидлаб ўтилган бўлса-да бу ҳолат аризачи томонидан ортиқча оворагарчиликка сабаб бўлади.
Шу сабабли, жисмоний ва юридик шахслар судга мурожаат қилишдан олдин судга мурожаат қилишнинг тартиби, аризанинг шакли ва мазмуни, унга илова қилиниши керак бўлган ҳужжатлар, тўланиши керак бўлган суд ҳаражатлари тўғрисида маълумотга эга бўлишлари керак. Ушбу мақола орқали Сизга, маъмурий судларга мурожаат қилишда тўланиши керак бўлган суд ҳаражатлари тўғрисида қисқача маълумот бериб ўтамиз.
Ўзбекистон Республикаси Маъмурий суд ишларини юритиш тўғрисидаги кодекснинг 110-моддасида, суд харажатлари давлат божидан ва ишни кўриш билан боғлиқ суд чиқимларидан иборат бўлиши кўрсатиб ўтилган.
Ўзбекистон Республикаси Маъмурий суд ишларини юритиш тўғрисидаги кодекснинг 113-моддасида, суд чиқимлари суд хабарномалари ва суд ҳужжатларини юбориш билан боғлиқ почта харажатларидан, суд тайинлаган экспертизани ўтказиш, гувоҳни чақириш, далилларни жойида кўздан кечириш, суд мажлисини видеоконференцалоқа режимида ўтказиш билан боғлиқ харажатлардан, шунингдек ишни кўриш билан боғлиқ бошқа харажатлардан иборатлиги кўрсатилган.
Ўзбекистон Республикасининг 2020 йил 6 январь кунидаги ЎРҚ-600-сонли “Давлат божи тўғрисида”ги қонуни иловасидаги 3-бандининг б-қисмида, давлат бошқаруви органларининг, маъмурий-ҳуқуқий фаолиятни амалга оширишга ваколатли бўлган бошқа органларнинг, фуқаролар ўзини ўзи бошқариш органларининг қарорлари, уларнинг мансабдор шахсларининг ҳаракатлари (ҳаракатсизлиги) устидан берилган аризалар (шикоятлар) бўйича фуқароларга БҲМ нинг 1 баравари миқдорида, д-қисмида эса апелляция, кассация тартибида берилган шикоятлардан эса фуқаролар аризалар (шикоятлар) берилганда тўланиши лозим бўлган ставканинг 50 фоизи миқдорида давлат божи тўланиши кераклиги кўрсатиб ўтилган.
Ўзбекистон Республикаси Олий суди Раёсатининг 2018 йил 25 октябрдаги РС-59-18-сонли қарорига асосан 2018 йилнинг 1 ноябридан бошлаб маъмурий судларга оммавий-ҳуқуқий муносабатлардан келиб чиқадиган маъмурий ишлар юзасидан ариза(шикоят) билан мурожаат қилинганда, кўрилган ишлар бўйича чиқарилган суд қарорлари устидан апелляция ёки кассация тартибида шикоят берилганда БҲМ нинг 8 фоизи миқдорида почта харажатлари тўланиши кўрсатилган.
Судга шикоят ариза билан мурожаат қилувчилар судларнинг ҳисоб рақамлари хар хил бўлгани учун қайси ҳисоб рақамга тўлаш бўйича муоммоларга дуч келишмоқда. Шу сабабли эндиликда жисмоний ва юридик шахслар мустақил равишда billing.sud.uz сайтига кириб квитанция яратиб тўлов қилиш имконияти ҳам мавжуд.
Ҳозирги кунда суд тизимидаги олиб борилаётган ҳар бир ислоҳат жисмоний ва юридик шахсларга қулайлик яратиш, ортиқча оворагарчиликларнинг олдини олишга ва одил судловни олиб боришга хизмат қилмоқда.

Сурхондарё вилоят маъмурий суди
судья катта ёрдамчиси Санобар Ҳазратқулова

Суд ислоҳотларига доир қонунчиликдаги ўзгартиришлар

Сўнгги 4 йил давомида суд-ҳуқуқ соҳасини ислоҳ этиш борасида 40 дан ортиқ қонун, фармон ва қарорлар қабул қилинди. Бунинг провардида Одил судловни таъминлаш, фуқароларнинг қонун билан қўриқланадиган ҳуқуқ манфатларини таъминлайдиган қонуний, адолатли қарорлар қабул қилиш, судьяларнинг чинакам мустақиллигини таъминлаш, судьяларнинг моддий, техника базасини таъминлашга қаратилди.

Ўзбекистон Республикаси Президентнинг “Судлар фаолиятини янада такомиллаштириш ва одил судлов самарадорлигини оширишга доир қўшимча чора-тадбирлар тўғрисидаги” 2020 йил 24 июлдаги ПФ-6034-сонли Фармонига кўра, 2021 йил 1 январдан бошлаб Вилоят ва унга тенглаштирилган фуқаролик ишлари бўйича, жиноят ишлари бўйича судлар ва иқтисодицй судлар негизида судьяларнинг қатъий ихтисослашувини сақлаб қолган ва суд ишларини юритиш турлари бўйича алохида судлов хайъатларини ташкил этган холда Қорақалпоғистон Республикаси, вилоятлар ва Тошкент шахар умумюрисдикция судлари ташкил этилди, маъмурий ҳуқуқбузарлик тўғрисидаги ишларни кўриб чиқиш ваколати маъмурий судлардан жиноят ишлари бўйича судларга ўтказилди.

Оммавий ҳуқуқий муносабатлардан келиб чиқадиган ишларни кўришга ихтисослаштирилган Қорақалпоғистон Республикаси, вилоятлар марказлари ва Тошкент шахрида туманлараро маъмурий судлари ташкил этилди, шу муносабат билан туман (шаҳар) маъмурий судлари тугатилиб, уни ўрнига туманлараро маъмурий судлари ташкил қилинди.

Қорақалпоғистон Республикаси, вилоятлар ва Тошкент шаҳар маъмурий судлари сақлаб қолинди.

Адолат бу – давлатчиликнинг мустаҳкам пойдеворидир. Адолат ва қонун устуворлигини таъминлашда эса суд ҳокимияти ҳал қилувчи ўринни эгаллайди.

Биринчидан, 2021 йилдан бошлаб жорий этиладиган “бир суд – бир инстанция” тамойили суд қарорларининг адолатли, қонуний ва барқарорлигини таъминлашда бош мезон бўлиши лозим.

Ҳозирги кунгача вилоят судлари чиқарган қарор устидан берилган шикоятлар шу судларнинг ўзида кўриб чиқилар эди. 2021 йилдан бошлаб бир-бирини такрорлайдиган суд босқичлари қисқартирилди. Одил судловга хос бўлмаган ишларни назорат тартибида кўриш амалиёти бекор қилинди.

Ўзбекистон Республикаси Олий суди раиси, Бош прокурори ва улар ўринбосарларининг суднинг ҳал қилув қарорлари, ҳукмлари, ажримлари ҳамда қарорлари устидан назорат тартибида протест киритиш ҳуқуқи бекор қилинди.

2021 йилдан бошлаб фуқаролик, иқтисодий ва жиноят ишлари бўйича вилоят даражасидаги 3 та судлар битта суд сифатида бирлаштирилди.

Илгари апелляция шикояти (протести) ҳал қилув қарори қабул қилинган кундан эътиборан йигирма кун ичида берилиши мумкин бўлган бўлса, эндиги ўзгартириш билан йигирма кунлик муддат бир ой қилиб ўзгартирилди.

Шунингдек, илгари апелляция шикоятини (протестини) беришнинг ўтказиб юборилган муддати шикоят (протест) берган шахснинг илтимосномаси бўйича апелляция инстанцияси суди томонидан, агар илтимоснома ҳал қилув қарори қабул қилинган кундан эътиборан икки ойдан кечиктирмасдан берилган ва апелляция шикоятини (протестини) бериш муддати ўтказиб юборилишининг сабаблари суд томонидан узрли деб топилган бўлса, тикланиши мумкин эди.

Эндиликда апеллция шикояти муддатини тиклаш учун чекланган икки ойлик муддат чиқариб ташланди.

Суд ишларини назорат тартибида кўриш институти тугатилди.

Ўзбекистон Республикаси Олий суди раиси, Бош прокурори, ва улар ўринбосарларини суднинг хал қилув қарорлари, хукмлари, ажримлари хамда қарорлари устидан назорат тартибида протест киритиш ҳуқуқи бекор қилинди.

Туманлараро судларнинг хал қилув қарорлари устидан келтирилган апелляция шикоятларига асосан ишлар вилоят апелляция судлов хайъатида кўриб чиқилиши, вилоят ва унга тенглаштирилган судларнинг биринчи инстанция суди сифатида чиқарган қарорларини устидан келтирилган апелляция шикоятлари эса Ўзбекистон Республикаси Олий судининг судлов хайъатлари томонидан апелляция тартибида кўриб чиқилиши, апелляция тартибида кўриб чиқилган суд қарорлари Ўзбекистон Республикаси Олий Судининг судлов хайъатлари томонидан кассация тартибида кўриб чиқилиши белгиланди.

Шунингдек, Олий суди Судлов хайъати томонидан кассация тартибида кўрилган ишлар бўйича суд қарорлари Олий суд раиси ва Бош прокурор ва улар ўринбосарлари протестига кўра кассация тартибида такроран кўриб чиқилиши белгиланди.

Ўзб.Р.МСИЮтК 27-прим 1-модда хамда 27 прим 2-моддалар билан тўлдирилди. Инвестициявий низолар инвесторлар билан маъмурий органлар, фуқароларнинг ўзини-ўзи бошқариш органлари ўртасидаги улар мансабдор шахсларининг инвестиция шартномаси шартларига риоя қилиниши билан боғлиқ қарорларига, харакатларига (харакатсизлигига доир ишлар) кириши,

Ўзб.Р.МСИЮтК 27 -прим 2-моддаси Рақобат тўғрисида ишлар бўлиб, юридик шахслар, шу жумладан чет эллик юридик шахслар, хўжалик бошқарув органлари, якка тартибдаги тадбиркорлар ва монополияга қарши орган ўртасида товар ҳамда молия бозорларида рақобат сохасидаги муносабатлардан келиб чиқадиган, маъмурий судларга тегишли низолар хисобланади.

Йирик инвесторнинг инвестиция фаолияти билан боғлиқ аризалари инвесторнинг хохишига кўра, Ўзбекистон Республикаси Олий судига ёки туманлараро маъмурий судга тақдим этилиши мумкин.

Шунингдек, Йирик инвестор бўлмаган инвесторнинг инвестиция фаолияти билан боғлиқ аризалари жавобгар жойлашган ердаги туманлараро маъмурий судга ёки Қорақалпоғистон Республикаси маъмурий судига вилоятлар ва Тошкент шахар маъмурий судларига тақдим этилиши мумкин.

Маъмурий суд ишларини юритиш тўғрисидаги кодексининг эски таҳрирдаги моддаларидаги “туман (шахар) маъмурий судлари” деган сўзлар “туманлараро маъмурий судлари” деган сўзлар билан ўзгартириш киритилди.

МСИЮтКнинг 203-моддаси биринчи қисмидаги “йигирма кун” деган сўзлар “ бир ой” деган сўзлар билан ўзгартирилди, мазкур модданинг иккинчи қисмидаги “апелляция шикоятини беришнинг ўтказиб юборилган муддати шикоят бераётган шахснинг илтимосномаси бўйича апелляция инстанция суди томонидан, апелляция шикоятини бериш муддати ўтказиб юборилишининг сабаблари суд томонидан узрли деб топилган бўлса, тикланиши мумкинлиги белгиланди.

МСИЮтКнинг 213-модданинг учинчи қисмидаги “назорат тартибида” деган сўзлар “кассация тартибида” деган сўзлар билан алмаштирилди.

МСИЮтКнинг 227-модданинг матни қуйидаги тахрирда баён этилди, яъни “Кассация шикояти (протести) апелляция инстанцияси судининг қарори қабул қилинган кундан эътиборан бир йил ичида берилиши мумкинлиги белгиланди.

Ўтказиб юборилган кассация шикояти (протести) бериш муддати шикоят (протест) бераётган шахснинг илтимосномасига кўра кассация инстанция судининг судьяси томонидан, башарти илтимоснома кассация шикояти бериш муддати ўтган кундан эътиборан уч ойдан кечиктирмай берилган бўлса ва ўтказиб юборилган муддат суд томонидан узрли деб топилса, тикланиши мумкинлиги белгиланди.

Мухтарам Президентимизнинг “Одамларнинг дарду-ташвишларини ўйлаб яшаш инсонийликнинг олий мезонидир”, “Судьянинг онгида адолат, дилида поклик, тилида ҳақиқат бўлиши керак“ деган шиор остида судьяларимиз астойдил фаолият кўрсатиб, ҳозирги давр талабини чуқур ҳис қилган ҳолда ҳар бир ишда масъулият билан ёндошмоқдалар.

Вилоят маъмурий суди судьяси С.Холматов